معماری اسلامی

در یازدهمین شب از برنامه شب معماری این برنامه به سراغ مبحث مهم معماری اسلامی- ایرانی رفت. میهمان این برنامه مهندس عبدالحمید نقره‌کار رئیس قطب علمی معماری اسلامی بود. عبدالحمید نقره‌کار معمار و نظریه پرداز در حوزه معماری ایرانی اسلامی است و همچنین رئیس کسری نظریه پردازی معماری و شهرسازی شورای عالی انقلاب فرهنگی.

استانبول از معدود شهرهایی است که هنر تاریخی را در عین کلان‌شهر بودن، زنده نگاه داشته است که نمونه بارز آن را می‌توان در هنر و معماری اسلامی مساجد این شهر مشاهده کرد. مساجد همچون نگین در این شهر می‌درخشند.

مساجد از دیرباز در بزنگاه‌های مختلف یکی از پایگاه‌های اجتماعی، دینی، فرهنگی و سیاسی ایرانیان بوده‌اند. ۳۱ مرداد ماه و همزمان با ۲۱ آگوست، روز جهانی مسجد نامگذاری شده است. به همین بهانه انصاف نیوز به بررسی مساجد مدرن و کارکرد‌های گوناگون آنها پرداخته است.

بارها گفته شده شرق اصفهان به مانند بهشتی گم‌شده است، این تعبیر شاید زیباترین و دقیق‌ترین آن‌ها باشد چراکه شرق به راستی بهشتی است از تاریخ، معماری، طبیعت و البته مردم؛ "روستای برسیان" یکی از صدها جاذبه دیدنی این بخش از اصفهان است.

مسجد باسونا پروژه‌ای ساختارشکن نسبت به بافت کهنه منطقه سوهاگ به شمار می‌رود که جلوه نوی آن نسبت به بافت کهن این بخش از مصر خودنمایی می‌کند.

مسجد میرزا مهدی(قائمی) معروف به چهار محراب یکی از مساجد قدیمی در بازار زنجان محسوب می شود که از معماری منحصربه فردی برخوردار است.

دولت مصر قصد دارد برای هماهنگی در معماری مساجد این کشور، قانونی ملی تدوین کند.

اکبر زرگر در دومین روز همایش هنر و معماری اعتاب مقدسه با بیان اینکه سراسر شهرهای زیارتی همچون نجف، حریم امر قدسی است اظهار کرد: دیگر برای ساماندهی زائران، نمی‌توان فقط به توسعه حرم فکر کرد بلکه باید سازوکار شهری مناسب ایجاد شود تا ضمن حفظ همه آثار فرهنگی و هویتی از زائران میزبانی شود.

مسجد دارالاحسان سنندج، که به «مسجد جامع» نیز شهرت دارد، به دستور امان‌الله خان اردلان والی بزرگ کردستان در سال ۱۲۲۸ هجری، در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار احداث شده است.

طرح‌ها شبیه به یزدی‌بندی هستند که درفارسی به آن گره یا همان یزدی‌بندی می‌گویند. این طرح‌ها با چند ضلعی‌های ستاره‌ای باهم پیچیده می‌شوند و طرح‌های خیلی پیچیده‌ای را تشکیل می‌دهند.

استادیار جامعه شناسی می گوید: معماری مساجد در دوره اسلامی شناسنامه هنرمندان مسلمان در هر دوره از آن تاریخ است. جایی که دین با هنر ملاقات می کند و نمودهای هنر اسلامی در این اماکن تجلی می یابد.

هنر و معماری اندلس به دلیل پیوندهای وثیق سیاسی و فرهنگی‌اش با شمال آفریقا، شباهت‌های انکارناپذیر، با هنر و معماری شمال آفریقا داشت. این شباهت‌ها هنوز هم آشکارا به چشم می‌آیند، چنان که به گفته برخی از هنرپژوهان غربی، «نام اندلس اروپاییان را به یاد شمال آفریقا و خاور نزدیک می‌اندازد»

در پایتخت برخی شهرهای اروپایی از جمله پاریس، برلین، رُم، وین، تیرانا و... مساجد تاریخی ارزشمندی وجود دارد که از آن‌ها به‌ منزله شاهکارهای معماری زوال‌ناپذیر تعبیر می‌شود.

نما و معماری امروزه ساختمان‌ها شباهتی به اصول معماری اسلامی ـ ایرانی ندارد و این روند باید با همت فرهنگستان هنر و سازمان نظام مهندسی و با تدوین و ابلاغ دستوالعمل‌های لازم‌الاجرا به شهرداری‌ها اصلاح شود.

مدیر بازسازی و مرمت مسجد جامع مرکز مازندران گفت: با گذشت بیش از ۵ ماه از حادثه آتش سوزی این مسجد، اقدامات برای بازسازی این بنا ادامه دارد و با توجه به اهمیت این موضوع بازسازی این بنای فرهنگی و تاریخی با معماری سنتی در حال انجام است.

طراحی مسجد نور دبی جدیدترین پروژه شرکت معماری NUDES است که کانسپت خود را به عنوان طرح اصلی مسابقه طراحی مسجد در خلیج دبی ارائه داده‌اند.

پله‌ مدخل‌های ورودی به حرم مطهر عامل توقف، کاهش سرعت و توجه به گنبد است و حذف آن امری اشتباه است، چراکه حرم محل گذر و تسهیل عبور و مرور نیست، بلکه محل توقف، تفکر و عبادت است.

عبدالحمید نقره‌کار می‌گوید: در تهران خیابان‌های ماشین‌رو را آباد، پُل و تونل‌های غول‌پیکر ایجاد کردند و اطرافش فضای سبز ساختند اما خانه‌های ما را نابود کردند.

مدیر فنی و مهندسی مرکز رسیدگی به امور مساجد از طراحی نظام فنی و مهندسی مساجد کشور خبر داد و گفت: براساس این نظام، مساجد با معماری ایرانی ـ اسلامی و با استحکامی حداقل برای ۱۰۰ سال آینده ساخته می‌شوند.